Fakir Elektrikli Ev Aletleri’ne Rekabet Kurulu’ndan Büyük Ceza
Rekabet Kurulu, Türkiye’nin önde gelen küçük ev aletleri markalarından Fakir Elektrikli Ev Aletleri’ne, satış fiyatlarına müdahale ettiği, internet satışlarına kısıtlama getirdiği ve teknoloji mağazalarıyla bilgi transferi sağlayarak rekabet kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle toplam 26 milyon TL’yi aşkın bir idari para cezası uyguladı. Bu yaptırım, sektör açısından dikkat çeken önemli gelişmelerden biri olarak öne çıkıyor.
Ceza Hangi Gerekçelerle Verildi?
Rekabet Kurulu tarafından yapılan resmi açıklamaya göre, Fakir Elektrikli Ev Aletleri (FAKİR), 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal etti. Soruşturma kapsamında şirketin, yeniden satıcıların satış fiyatlarını belirleyerek pazardaki rekabet ortamını bozduğu tespit edildi. Ayrıca, internet üzerinden yapılan satışlarda kısıtlamaya gitmesi ve Teknosa İç ve Dış Tic. AŞ, Vatan Bilgisayar San. ve Tic. AŞ ile Media Markt Turkey Tic. Ltd. Şti. arasında bilgi paylaşımı sağlaması da cezai yaptırımın nedenleri arasında gösterildi.
Soruşturma ve Uzlaşma Süreci Nasıl Gelişti?
Fakir Elektrikli Ev Aletleri’ne ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında, şirketin çeşitli ihlallerde bulunduğu belgelerle ortaya kondu. FAKİR’in, satış fiyatlarının belirlenmesi ve yeniden satıcılara yönelik topla-dağıt kartelinin bir parçası olarak hareket etmesi soruşturmanın temelini oluşturdu. Şirket, hakkındaki iddialara istinaden uzlaşma yoluna gitti ve sunmuş olduğu taahhütler ile süreci kısmen yumuşattı.
Rekabet Kurulu’nun Kararı ve İndirimi
Kurum tarafından yapılan değerlendirme sonrası, Fakir‘e verilmesi öngörülen idari para cezasında %25 oranında indirim uygulandı. Sonuç olarak, FAKİR’e 26.028.114,76 TL tutarında idari para cezası uygulanmasına karar verildi. Dosya kapsamında tespit edilen internet satış kısıtlamalarına yönelik olarak şirket, yeniden satıcılarla yaptığı veya yapacağı sözleşmelere açık hükümler ekleme ve tüm satıcıları bilgilendirme taahhüdünde bulundu.
Uygulanan Taahhütler ve Sonraki Adımlar
Fakir’in, rekabetin sağlanmasını engelleyebilecek eylemlerine karşı sunmuş olduğu nihai taahhütler Rekabet Kurulu tarafından kabul edildi. Taahhütler kapsamında şirket; yeniden satıcıların çevrim içi ve fiziksel alanlarda satış ve satış koşullarına herhangi bir kısıtlama getirmeyeceğini taahhüt etti. Ayrıca bu değişikliklerin, kısa kararın tebliğinden itibaren en geç 90 gün içinde Rekabet Kurumu’na belgelenerek bildirilmesi gerektiği belirtildi.
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. Maddesi Neyi Kapsıyor?
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesi, mal ve hizmet piyasalarında rekabetin doğrudan veya dolaylı olarak engellenmesini, bozulmasını ya da kısıtlanmasını amaçlayan anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği kararlarını hukuka aykırı ve yasak olarak tanımlar. Özellikle aşağıda listelenen eylemler bu kapsamda değerlendirilir:
| İhlal Türü | Açıklama |
|---|---|
| Fiyat Tespiti | Mal ve hizmetlerin alım-satım fiyatlarının veya koşullarının belirlenmesi |
| Piyasa Bölüşümü | Pazar paylarının veya kaynaklarının paylaşılması ya da kontrolü |
| Arz / Talep Kontrolü | Ürün veya hizmet miktarının piyasa dışında belirlenmesi |
| Rekabetin Zorlaştırılması | Piyasadaki faaliyetlerin engellenmesi, boykot veya yeni girişimcilerin dışlanması |
| Ayrımcılık | Benzer durumda olanlara farklı şartlar uygulanması |
| Bağlantılı Satış Zorunluluğu | Bir mal veya hizmetin başka bir mal veya hizmetle birlikte satılmasının zorunlu kılınması |
Fakir Olayı Sektöre Ne Mesaj Veriyor?
Bu olay, rekabet hukuku kapsamında çalışan ya da faaliyet gösteren tüm firmalara önemli bir mesaj niteliği taşıyor. Pazar rekabetini kısıtlayıcı her türlü eylem önemli yaptırımlar ile karşılaşabiliyor. Özellikle internet üzerinden satış kanalları ve fiyat belirleme politikaları açısından şirketlerin şeffaf ve yasalara uygun hareket etmeleri büyük önem taşıyor.
Sonuç ve Değerlendirme
Fakir Elektrikli Ev Aletleri’ne verilen 26 milyon TL’lik ceza, sektördeki diğer firmalar için de emsal niteliğinde bir karar olarak dikkat çekmektedir. Rekabet Kurulu’nun bu kararı, pazar dinamiklerinin korunması ve rekabetin şeffaf şekilde sürdürülmesi adına oldukça önemlidir. Sektörde faaliyet gösteren şirketlerin, rekabet mevzuatı konusunda hassasiyet göstermesi ve benzer ihlallerden kaçınması, hem şirket itibarı hem de sürdürülebilir iş modelleri açısından gereklidir.
